Các nhân tố ảnh hưởng đến việc áp dụng chuẩn mực kế toán – nghiên cứu chuẩn mực kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp tại việt nam
PHẦN MỞ ĐẦU .................................................................................................... xvi
1. Tính thiết thực của đề tài .................................................................................. xvi
2. Mục tiêu nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu ......................................................xx
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu......................................................................xx
4. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................. xxi
5. Đóng góp của luận án....................................................................................... xxi
6. Kết cấu của luận án ......................................................................................... xxii
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU...................................1
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU...................................1
1.1 Những lợi ích và khó khăn khi áp dụng Chuẩn mực kế toán............................1
1.2 Các nghiên cứu về thu nhập chịu thuế và lợi nhuận kế toán ............................3
1.2.1 Nghiên cứu nước ngoài...........................................................................3
1.2.2 Nghiên cứu trong nước ...........................................................................7
1.3 Các nghiên cứu về tuân thủ chuẩn mực kế toán ...............................................9
1.3.1 Nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến tuân thủ chuẩn mực kế toán . .................................................................................................................9
1.3.2 Nghiên cứu về kết quả đo lường mức độ tuân thủ đối với IAS và IFRS.. ...............................................................................................................12
1.4 Các nghiên cứu về việc áp dụng Chuẩn mực kế toán .....................................15
1.5 Các nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến việc áp dụng chuẩn mực kế toán. 19
1.5.1 Nghiên cứu nước ngoài.........................................................................19
1.5.2 Nghiên cứu trong nước .........................................................................25
1.6 Nhận xét về các nghiên cứu trước...................................................................30
1.6.1 Đóng góp của các nghiên cứu trước. ....................................................31
1.6.2 Khoảng trống nghiên cứu .....................................................................32
1.6.3 Hướng nghiên cứu của tác giả ..............................................................33
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ..........................................................................................34
CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT.......................................................................35
2.1 Một số vấn đề chung về Chuẩn mực kế toán và Chuẩn mực kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp ....................................................................................................35
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ..........................................................................................34
CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT.......................................................................35
2.1 Một số vấn đề chung về Chuẩn mực kế toán và Chuẩn mực kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp ....................................................................................................35
2.1.1 Chuẩn mực kế toán ...............................................................................35
2.1.2 Chuẩn mực kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp quốc tế (IAS 12) ......36
2.1.3 Chuẩn mực kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp (VAS 17) .................39
2.1.4 Các phương pháp kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp ........................41
2.2 Các lý thuyết nền.............................................................................................42
2.2.1 Lý thuyết ủy nhiệm (Agency Theory) ..................................................42
2.2.2 Lý thuyết thông tin hữu ích (Decision usefulness Theory) ..................44
2.2.3 Lý thuyết kế toán thực chứng (Positive Accounting Theory) ..............45
2.2.4 Lý thuyết tâm lý (Psychological Theory) .............................................48
2.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến việc áp dụng Chuẩn mực kế toán.......................50
2.3.1 Quy mô doanh nghiệp...........................................................................50
2.3.2 Năng lực nhân viên kế toán ..................................................................51
2.3.3 Kiểm toán độc lập .................................................................................52
2.3.4 Hỗ trợ tư vấn tổ chức nghề nghiệp .......................................................54
2.3.5 Trình độ và nhận thức nhà quản lý .......................................................55
2.3.6 Tuân thủ quy định kế toán ....................................................................55
2.3.7 Áp lực từ thuế. ......................................................................................56
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2..........................................................................................58
CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................59
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2..........................................................................................58
CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................59
3.1 Quy trình nghiên cứu ......................................................................................59
3.2 Phương pháp nghiên cứu định tính .................................................................61
3.2.1 Phương pháp tình huống.......................................................................62
3.2.2 Phương pháp phỏng vấn chuyên gia.....................................................66
3.2.3 Mô hình nghiên cứu dự tính và giả thuyết nghiên cứu.........................66
3.2.4 Xây dựng thang đo................................................................................69
3.3 Phương pháp nghiên cứu định lượng..............................................................75
3.3.1 Phương pháp nghiên cứu ......................................................................75
3.3.2 Thu thập dữ liệu và chọn mẫu nghiên cứu............................................75
vi 3.3.3 Thiết kế câu hỏi.....................................................................................76
vi 3.3.3 Thiết kế câu hỏi.....................................................................................76
3.3.4 Kiểm định T-Test, Anova, mô hình hồi quy bội...................................77
3.3.5 Đánh giá độ tin cậy thang đo ................................................................78
3.3.6 Phân tích nhân tố khám phá - EFA.......................................................78
3.3.7 Phân tích nhân tố khẳng định - CFA ....................................................80
3.3.8 Phân tích mô hình cấu trúc tuyến tính -SEM........................................81
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3..........................................................................................83
CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN .................................85
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3..........................................................................................83
CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN .................................85
4.1 Kết quả nghiên cứu định tính..........................................................................85
4.1.1 Kết quả nghiên cứu tình huống.............................................................85
4.1.2 Kết quả phỏng vấn chuyên gia..............................................................88
4.1.3 Xác định mô hình nghiên cứu lý thuyết................................................91
4.2 Kết quả nghiên cứu định lượng.......................................................................95
4.2.1 Kết quả khảo sát thống kê mô tả...........................................................95
4.2.2 Thực trạng về áp dụng Chuẩn mực kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp
và các nhân tố ảnh hưởng ...................................................................................98
và các nhân tố ảnh hưởng ...................................................................................98
4.3 Phân tích nhân tố khám phá - EFA ...............................................................101
4.3.1 Đánh giá độ tin cậy của thang đo........................................................101
4.3.2 Kiểm định giá trị thang đo bằng phân tích EFA.................................106
4.4 Phân tích nhân tố khẳng định - CFA.............................................................110
4.4.1 Thang đo năng lực nhân viên kế toán .................................................110
4.4.2 Thang đo trình độ và nhận thức của nhà quản lý................................111
4.4.3 Thang đo tuân thủ quy định kế toán ...................................................111
4.4.4 Thang đo tâm lý kế toán viên .............................................................112
4.4.5 Thang đo chất lượng phần mềm kế toán.............................................113
4.4.6 Thang đo áp lực từ thuế ......................................................................113
4.4.7 Thang đo hỗ trợ tư vấn của tổ chức nghề nghiệp ...............................114
4.4.8 Tổng hợp kết quả CFA các thang đo ảnh hưởng đến tuân thủ quy định kế toán 115
vii 4.5 Kiểm định mô hình lý thuyết và giả thuyết nghiên cứu bằng mô hình cấu trúc - SEM ......................................................................................................................121
vii 4.5 Kiểm định mô hình lý thuyết và giả thuyết nghiên cứu bằng mô hình cấu trúc - SEM ......................................................................................................................121
4.5.1 Kết quả mô hình SEM ........................................................................121
4.5.2 Tổng hợp kết quả kiểm định với các giả thuyết nghiên cứu...............126
4.6 Bàn luận về kết quả nghiên cứu....................................................................129
4.6.1 Bàn luận về kết quả kiểm định mô hình lý thuyết. .............................130
4.6.2 Bàn luận về mức độ ảnh hưởng của các nhân tố tác động đến việc áp dụng VAS 17 ....................................................................................................132
KẾT LUẬN CHƯƠNG 4........................................................................................140
CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ GỢI Ý CHÍNH SÁCH ......................................141
KẾT LUẬN CHƯƠNG 4........................................................................................140
CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ GỢI Ý CHÍNH SÁCH ......................................141
5.1 Kết luận .........................................................................................................141
5.2 Một số gợi ý chính sách ................................................................................145
5.2.1 Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực kế toán.....................................145
5.2.2 Thay đổi tâm lý e ngại của người làm kế toán....................................146
5.2.3 Hỗ trợ tư vấn của tổ chức nghề nghiệp...............................................147
5.2.4 Giảm áp lực từ thuế.............................................................................148
5.2.5 Nâng cao trình độ và nhận thức của nhà quản lý................................148
5.2.6 Gia tăng chất lượng phần mềm kế toán ..............................................149
5.2.7 Nâng cao tính tuân thủ quy định kế toán ............................................149
5.2.8 Nâng cao chất lượng kiểm toán độc lập .............................................150
5.3 Hạn chế và hướng mở rộng cho nghiên cứu tiếp theo ..................................151
5.3.1 Một số hạn chế củ a luận án.................................................................151
5.3.2 Hướng mở rộng cho nghiên cứu tiếp theo ..........................................151
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
